Quả sấu (tên gọi khác: quả long cóc, sấu trắng) là loại quả đặc sản của Hà Nội. Được nhiều người yêu thích sử dụng để chế biến các món ăn thức uống giải nhiệt ngày hè như canh rau muống dầm sấu, canh chua sấu, sấu dầm đường,… Vậy quả sấu Hà Nội có gì đặc biệt mà được nhiều người yêu thích đến vậy? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau.
Quả sấu có ở những nơi nào?
Cây sấu là loại cây thuộc nhóm thực vật nhiệt đới, có tên khoa học là Dracontomelon. Phân bổ nhiều tại các nước thuộc khu vực Đông Nam Á, nhất là tại các quốc gia như Việt Nam, Campuchia, Indonesia,…
Tại Việt Nam, quả sấu có nhiều tại miền Bắc, đặc biệt là Hà Nội. Sấu thường được trồng trong các công viên hoặc đường phố để lấy bóng mát. Ngày nay ở Hà Nội, chúng ta dễ dàng nhìn thấy cây sấu tại các khu vực hồ Hoàn Kiếm, đường Phan Đình Phùng, Trần Hưng Đạo, Trần Phú,…
Quả sấu Hà Nội có gì đặc biệt?
Quả sấu Hà Nội có hình cầu hơi dẹt, đường kính khoảng 2cm. Quả xanh có vị chua xen chút chát nhẹ. Khi chín vỏ có màu vàng sẫm, vị chua chua ngọt ngọt, thanh mát. Sấu Hà Nội thường chỉ xuất hiện vào hè. Bắt đầu từ tháng 6 đến hết tháng 8 hoặc 9, kéo dài trong khoảng 2 – 3 tháng. Do đó nếu yêu thích loại quả này, bạn nên tranh thủ mua và dự trữ chúng để có thể sử dụng được quanh năm.
Bên trong quả sấu có chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, vừa được dùng để chế biến món ăn lại vừa được dùng để hỗ trợ điều trị các bệnh lý cơ thể. Cụ thể, trong 100g quả sấu chín (tính phần ăn được) có chứa tới:
- 38 Kcal
- 94.7g nước
- 1.3g Protein
- 8.2g Carbohydrate
- 2.7g Chất xơ
- 44mg Phốt Pho
- 135mg Canxi
- 3mg Vitamin C
Với hàm lượng dinh dưỡng như trên, quả sấu mang tới nhiều tác dụng tốt đối với cơ thể như: tăng cường hệ tiêu hóa, trị nhiệt miệng, đau rát cổ họng, chữa ho, giải rượu, giảm cân,… Để tìm hiểu thêm về công dụng của quả sấu, các bạn có thể tham khảo trong bài viết: Quả sấu chín.
Những món ngon từ quả sấu Hà Nội
Quả sấu Hà Nội thường được sử dụng để chế biến nhiều món ăn ngon như sấu ngâm đường, sấu ngâm mắm, vịt om sấu, ô mai sấu,… Cùng chúng tôi tìm hiểu cách làm của một số món ăn ngon từ sấu như sau:
Cách làm sấu ngâm đường
Nguyên liệu chuẩn bị:
- Sấu: 1kg
- Đường: 1kg
- Gừng: 2-3 củ.
- Lọ đựng bằng thủy tinh sạch và khô.
Sơ chế:
Rửa sạch sấu rồi dùng dao cạo vỏ sấu, chú ý cạo xong thì bỏ ngay vào chậu nước muối loãng để thịt không bị thâm.
Dùng dao khía xung quanh quả sấu theo hình xoắn ốc để sấu ngâm đường nhanh hơn, sau đó lại cho vào nước muối loãng để không bị thâm.
Sau đó mang sấu đi xả với nước sạch.
Đun sôi nước và chần qua sấu cho tới khi ngả vàng, đổ sấu ra rổ cho nguội. Làm như vậy để sấu ngâm được giòn ngon và không nổi váng.
Cách chế biến:
Ngâm sấu theo kiểu 1:1, tức là 1 lớp sấu và 1 lớp đường. Cho 1 lớp sấu vào lọ, sau đó đổ 1 lớp đường và lên, cứ làm thế cho đến khi hết sấu và đường. Bạn để lọ sấu ở nơi khô ráo và đậy kín.
Như vậy, chỉ sau khoảng một tuần, bạn đã có thể thưởng thức nước sấu mình làm rồi. Khi uống, chỉ cần lấy 2 thìa nước sấu cùng 2-3 quả sấu cho vào cốc, rót thêm nước lọc và nhớ cho thêm đường nếu thấy chua, cuối cùng thả thêm vài viên đá để thưởng thức.
Cách làm vịt om sấu
Nguyên liệu chuẩn bị:
- Vịt: 1 con khoảng 1.5 – 1.7kg
- Sấu xanh: 10 – 15 quả
- Rau rút: 2 quả
- Khoai sọ: 200g
- Dừa xiêm lấy nước: 1 quả
- Nấm hương
- Gia vị: đường, muối, tiêu, sa tế,…
- Hành, tỏi, gừng, sả, rau ngổ,…
Cách sơ chế:
Sơ chế vịt: Rửa sạch và khử mùi tanh của vịt bằng cách chà xát muối và chanh lên thân vịt, sau đó rửa lại với nước.
Lấy dao chặt nhỏ thành từng miếng vừa ăn
Sơ chế các nguyên liệu khác: Làm sạch nấm hương, rau, khoai sọ,… Sấu cạo vỏ rửa sạch. Hành, tỏi, sả xắt lát mỏng.
Cách nấu vịt om sấu:
Ướp vịt cùng với hành, tỏi, sả và các gia vị trong khoảng 20 – 30 phút. Sau đó đem xào cho chín sơ.
Đổ phần nước ngâm nấm và nước dừa vào, sao cho lượng nước tương đương với lượng thịt, rồi cho sấu xanh vào. Thêm vài miếng khoai sọ để nước dùng thêm đặc sánh.
Đun sôi 5 phút vặn nhỏ lửa, đun tới khi thịt chín mềm cho nấm hương vào, bật lửa to đun sôi lại, sau đó dầm sấu, nêm nếm gia vị vừa ăn là được.
Cách làm ô mai sấu
Nguyên liệu chuẩn bị:
- Sấu chín 1kg
- Gừng nửa lạng
- Đường vàng 3 lạng
- Muối hạt to 3 thìa
- Muối tinh 1 thìa
- Ớt bột dạng vảy 1 thìa to
- Vôi tôi 1 thìa to
Cách làm ô mai sấu:
Sấu chín gọt vỏ và ngâm vào nước muối cho hết nhựa, sau đó rửa sạch và để ráo.
Cắt sấu theo hình trôn ốc nhưng vẫn giữ lại hạt
Hòa nước vôi trong, bỏ sấu vào ngâm sao cho sấu ngập trong nước vôi. Thời gian ngâm khoảng 5 đến 6 tiếng.
Sau đó vớt ra, xả sạch dưới vòi nước cho hết mùi và để ráo.
Thêm đường, muối tinh, gừng thái sợi vào ngâm cùng sấu chín, ngâm khoảng 12 tiếng (qua đêm).
Cho hỗn hợp đã ngâm vào nồi, bật lửa vừa đun cho đến khi sền sệt thì tắt, khi nấu thi thoảng đảo nhẹ tay để sấu ngấm đều gia vị.
Sau khi đun xong, vớt sấu ra cho vào khay nướng, rắc ớt bột và cho vào lò sấy khoảng 30 phút ở 5070 độ C. Sấu sấy xong để nguội rồi cho vào hũ thủy tinh ăn dần.
Những lưu ý khi ăn quả sấu
Quả sấu mang lại nhiều tác dụng tốt đối với cơ thể. Tuy nhiên nếu sử dụng không đúng cách, loại quả này có thể gây ra một vài tác dụng phụ không mong muốn. Vậy nên, khi sử dụng sấu, bạn cần lưu ý một vài vấn đề sau:
- Không cho trẻ dưới 1 tuổi dùng sấu: Bởi hệ tiêu hóa của trẻ giai đoạn này rất nhạy cảm, dễ bị tác động bởi tính axit trong sấu.
- Người mắc bệnh lý về dạ dày nên hạn chế sử dụng: Bởi sấu có vị chua, tính axit mạnh, không phù hợp với người có tiền sử dạ dày. Bên cạnh đó, chúng ta cũng không nên ăn sấu khi đang đói vì nó không những khiến cồn cào trong bụng mà còn hại dạ dày.
- Không uống quá nhiều nước sấu ngâm đường: Bởi dùng quá nhiều sẽ khiến lượng đường trong máu vượt mức cho phép. Kéo theo tụy phải hoạt động nhiều để giải phóng insulin điều chỉnh đường huyết. Nếu sự việc này diễn ra liên tục sẽ làm suy giảm chức năng tụy, tăng nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường, béo phì, tim mạch và huyết áp.
